Wilma Mansveld: ‘Ik sta nu weer echt met mijn poten in de klei’

Oud-staatssecretaris Wilma Mansveld werkt inmiddels alweer bijna een jaar als directeur bij de Veiligheidsregio Groningen. Haar switch van bestuurder naar deze nieuwe functie was een bewuste. ‘Ik wilde heel graag bij een organisatie horen, die je als het ware ook echt kunt aanraken. En dat is de Veiligheidsregio. Ik sta nu ook echt weer met mijn poten in de klei. En dat is heel erg leuk.’

De carrière van Mansveld is indrukwekkend. Ze begon op haar 18e als medisch typiste, werkte ook voor Jaguar Nederland, was manager personeelszaken bij Gran Dorado en kwam in 2003 voor de PvdA in de Provinciale Staten in Groningen. Ze was secretaris bij de SER Noord-Nederland en werd in 2011 gedeputeerde in Groningen. ‘Daar solliciteer je dus helemaal niet voor hè’, zegt Mansveld. En dat hoefde ze ook niet te doen voor het staatssecretarisschap dat Mansveld tussen november 2012 en oktober 2015 vervulde. ‘Daar kun je dan alleen maar ja op zeggen.’

Na drie jaar in het kabinet te hebben gezeten, heeft Mansveld dat toneel verlaten. Ze ging aan de slag als waarnemend burgemeester van Tytsjerksteradiel. ‘Ik vond het ontzettend leuk om dichtbij de mensen te staan. Ook kreeg ik met de openbare orde en veiligheid te maken. En juist het kunnen beïnvloeden van zaken op dat gebied trok me aan. Ik realiseerde me toen ook dat ik op dat moment echt weer met mensen in een organisatie wilde werken. Dat is wat anders besturen, hoewel ik niet wil zeggen dat ik nooit meer als bestuurder aan de slag wil.’

En dus zit ze bij de Veiligheidsregio Groningen nu op haar plek. ‘Ik ben heel erg blij dat ik deze functie heb gekregen’, aldus Mansveld. De organisatie is een bundeling van de krachten van de Groningse gemeenten, de brandweer en de geneeskundige hulpverleningsorganisatie als het gaat om de bestrijding van rampen en het vergroten van de veiligheid. Daarom wordt er ook nadrukkelijk samengewerkt met onder andere de politie, waterschappen, het OM en Defensie. ‘Bij een crisis of ramp voeren wij de regie over de bestrijding en de communicatie’, legt Mansveld uit.

‘Veiligheid is een belangrijk issue’, zegt Mansveld. ‘Naast de klassieke risico’s – denk aan dijkdoorbraken, grote branden en calamiteiten op het Chemiepark – hebben we nu ook te maken met risico’s als cybercrime, aardbevingen, terrorismegevolgbestrijding en extreem weer. Als organisatie houden we ons ook bezig met de maatschappelijke onrust die kan ontstaan. De omstandigheden zijn totaal anders dan vroeger. De impact van mobiele telefoontjes, waarmee beelden binnen seconden online staan, is enorm. Je moet daarop kunnen reageren. En we zoeken nu naar manieren om die waardevolle beelden en informatie zo snel mogelijk op de juiste plek te krijgen. Een meldkamer kan dan bijvoorbeeld de situatie sneller inschatten. Dat maakt dit werk ook zo interessant. Want je kunt veel doen om mensen veilig te houden, maar je beheerst niet alles.’

De Veiligheidsregio bestaat nu vier jaar en komt daarmee ook in een andere fase. ‘De organisatie staat, maar we zijn nu druk bezig met een meerjarenplan. Met al die nieuwe ontwikkelingen in het achterhoofd kijken we naar hoe we crises het beste kunnen bestrijden en de situatie zo snel mogelijk weer beheersbaar kunnen krijgen’, aldus Mansveld. ‘Hoe lastig dat ook is, want je kunt een crisis niet voorspellen.’

Mansveld is ervan overtuigd dat de mensen binnen de Veiligheidsregio zelf hun organisatie moeten vormgeven. ‘Ik zie het als een organisch proces. Zij zijn de specialisten en zij weten ook hoe ze hun eigen organisatie het beste kunnen inrichten. Wie ben ik om ze te vertellen hoe ze dat het beste kunnen doen? Je kunt wel een organogram tekenen, maar dan weet je helemaal niet of dat gaat werken. Samenwerken en communiceren is voor ons als organisatie heel erg belangrijk. En natuurlijk hebben we binnen het managementteam de taken onder vier kwartiermakers en tactisch leidinggevenden goed verdeeld en hebben we regelmatig afstemming met elkaar. De kracht zit ‘m in het polderen, het met elkaar doen. Het bijzondere is natuurlijk ook dat we de winkel ondertussen open moeten houden. Een crisis kan op elk moment ontstaan. ’

‘De vier kwartiermakers komen allemaal uit onze eigen organisatie. Met die vier komen de benodigde competenties ook samen’, zegt ze. ‘Ik hou verder van duidelijkheid en transparantie. Misschien dat men daar wel even aan moest wennen. Maar ik kon wel uitleggen waarom ik de keuzes heb gemaakt.’

Haar managementstijl beschrijft Mansveld verder als energiek. ‘Als ik ergens voor ga, dan ben ik doelgericht en dan haal ik mijn doelen. Ook al zit er soms een bochtje in de weg er naartoe. Maar ik wil voor de organisatie staan en laten zien dat ik ook zelf in control ben. Ik streef er dan ook naar dat de organisatie daarop durft te vertrouwen. En ja, dan moet je soms duidelijk zijn, ook al is dat niet altijd gemakkelijk. Ik moet ook echt die energie voelen’, vervolgt ze. ‘Ik moet echt een uitdaging hebben, want ik heb dynamiek nodig.’

En die dynamiek vindt Mansveld bij de Veiligheidsregio in Groningen. ‘We zijn een veilige samenleving, maar zo ervaart men dat hier niet. Dan brengt een fakkeloptocht ineens meer dan 10.000 mensen op de been en terecht. Wij snappen dat het gevoel van veiligheid er even niet is. Dat raakt me. En vanuit mijn positie zou ik me eigenlijk van een politiek antwoord moeten onthouden. Maar het is wel te gek voor woorden dat er nog geen oplossing is en dat we nu in deze situatie zitten. Het gaat om willen, gunnen en regelen. Dat mag een aantal mensen zich aantrekken, zeker in Den Haag. En ik ben en ik blijf een Groninger, dus liep ik mee met de fakkeloptocht.’

Het woord Den Haag is gevallen. Daar had ze het enorm naar haar zin. ‘Mijn periode als staatssecretaris was geweldig. Mijn rol is nu totaal anders. En beide banen zijn ook gewoon niet te vergelijken. Ik heb nu de keuze gemaakt om een organisatie te leiden, maar een overeenkomst is er wel. Ik zie ook nu dat communicatie heel belangrijk is.’

‘Ik heb wel geleerd dat ik heel dicht bij mezelf moet blijven. Uiteindelijk kijk je elke ochtend in de spiegel en dan moet je het met die persoon doen. Ik probeer altijd optimistisch en energiek de dag met beide handen aan te pakken. Ook als het even tegen zit. En dat wil ik hier ook bereiken bij de rest van de organisatie. Het is toch heerlijk om op te staan en zin te hebben in je werk, bijvoorbeeld omdat je alle ruimte krijgt? En als dat niet zo is, dan geef ik ze een steuntje.’

Uitdagingen genoeg voor Mansveld. Over haar ambities denkt ze niet na. ‘Ik kijk nooit zolang vooruit. Dingen komen op je pad en dat heeft me tot hier gebracht. Met een prachtig cv. Dus wat ik over vijf jaar doe? Geen idee! Ik heb echt geen idee. Ik mag nog minimaal dertien jaar aan het werk en in die tijd wil ik uitgedaagd worden. En ja: dat kan dus ook in een bestuursfunctie.’

‘Als ik dan toch een ambitie moet benoemen, dan is het dat ik gezond oud wil worden en graag elk jaar naar m’n vrienden in Canada ga. En oh ja: ik wil ooit eens die ellendige 4 Mijl van Groningen gaan lopen. Het is een kleine persoonlijke ambitie om dat eens te doen. Maar verder ben ik heel tevreden met hoe alles nu gaat.’