Annie Krist – CEO Gasterra: ‘We kunnen nog lang niet zonder het Nederlandse aardgas’

‘Het is heel verstandig dat Nederland investeert in windenergie. Dat is een streven dat wij van harte ondersteunen, want we willen allemaal naar een klimaatneutrale toekomst. Maar in januari van dit jaar waaide het weinig en dan heb je niet zoveel aan de windmolens. Ook de grootschalige opslag van elektriciteit is nog niet optimaal geregeld. En daarom blijft Gasterra de komende jaren in Nederland aardgas nodig hebben. We kunnen gewoon nog niet zonder. Maar we zullen er zo wijs, zuinig en verstandig mogelijk mee om moeten springen. En het is prachtig om er aan mee te mogen werken om aan dát beleid vorm en uitvoering te kunnen geven.’

Annie Krist (57), die dit betoogt, is sinds 1 april van dit jaar CEO van GasTerra. Het bedrijf waar ze voor werkt, vervult nog steeds een cruciale rol in de Nederlands energievoorziening. Ze werkt er nu enkele maanden en haar ervaringen tot nu toe zijn zeer positief. ‘Ik mag leiding geven aan een zeer professionele organisatie die nog steeds een enorme maatschappelijke betekenis heeft voor Nederland en voor de regio. Het is echt een prachtig bedrijf om voor te werken.’

Annie Krist is een van de weinige vrouwen in Noord-Nederland die aan de top staan van dergelijke grote bedrijven. Ze begon haar carrière in 1987 op de marketingafdeling van Gasunie. Vervolgens vervulde ze diverse commerciële functies binnen de handelstak van dat bedrijf. In die periode gaf ze leiding aan de accountmanagementteams die verantwoordelijk zijn voor de energiebedrijven, industriële ondernemingen en buitenlandse klanten.

In 2005 werd Gasunie in het kader van de liberalisering van de gasmarkt gesplitst in een gasinfrastructuurbedrijf, (Gasunie) en een zelfstandige handelsonderneming, GasTerra. Datzelfde jaar trad Annie Krist toe tot het managementteam van GTS, het onderdeel van Gasunie dat het gastransport in Nederland verzorgt.

Van 2008 tot 2011 was ze directeur strategie en deelnemingen van Gasunie. Op 1 juli 2011 werd ze benoemd tot algemeen directeur van GTS. Sinds 1 mei 2016 was Annie Krist lid van de Raad van Bestuur van Gasunie en sinds 1 april 2017 is ze dus CEO van GasTerra, als opvolger van Gertjan Lankhorst.

Annie Krist is overigens een echte Noorderling. Want ze studeerde geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen en bleef haar hele werkzame leven actief in Groningen. Ze is getrouwd en heeft twee zonen.

GasTerra
Al vijftig jaar lang levert GasTerra gas aan grote Nederlandse en buitenlandse energiebedrijven, industriële ondernemingen en andere grootverbruikers. Om dat te realiseren zetten een kleine tweehonderd medewerkers zich in om de in- en verkoop van aardgas in goede banen leiden. De officiële missie van GasTerra is het ‘maximaliseren van de waarde van het Nederlandse aardgas’ maar een relatief klein deel van de portfolio van het bedrijf wordt geïmporteerd, met name uit Rusland en Noorwegen. GasTerra vervult ook een publieke taak met betrekking tot de uitvoering van het kleine velden-beleid van de Nederlandse overheid. Dat beleid heeft tot doel de productie van aardgas uit de Nederlandse kleine velden te bevorderen, en zo het Groningen-veld te sparen.

GasTerra is gevestigd in een kantoorpand aan de Stationsweg, vlak bij de binnenstad van Groningen. Het gebouw, dat uit de jaren tachtig dateert, werd in 2012 volledig gerenoveerd en gemoderniseerd.

Ander imago van aardgas
Krist is directeur van een bedrijf met een product dat niet meer het ideale imago heeft dat het tientallen jaren heeft gehad. Door de aardbevingen in Groningen kijken velen nu anders aan tegen aardgas, en zeker tegen de winning van gas in de provincie Groningen. Annie Krist is zich daar terdege van bewust, zo zegt ze.

‘Die discussie raakt ons allemaal, ook onze medewerkers, net als andere Groningers. Wij zijn een in Groningen gevestigd bedrijf en sommige van onze medewerkers wonen zelf in het gaswinningsgebied en hebben zelf soms ook schade aan hun woning door de bevingen.’

Volgens haar is er dan ook alle aanleiding om zo zorgvuldig mogelijk om te springen met het Groningse aardgas. Maar helemaal stoppen met die gaswinning is momenteel niet haalbaar, Nederland kan nog lang niet zonder aardgas, ook al wordt er nog zo hard gewerkt aan de komst van duurzame energie.

‘Wij hebben als GasTerra geen directe betrokkenheid bij de productie van het aardgas: dat doet de NAM. Maar wel proberen we een luisterend oor te bieden. Bovendien proberen we onze kennis nuttig aan te wenden voor energietransitie – de overgang naar een volledig klimaatneutrale energievoorziening – en zo ook daaraan bij te dragen.’

In haar functie als directeur vindt ze het een grote uitdaging om na te denken over de energievoorziening van Nederland en over het toekomstige aandeel van gas daarin. Ze is ervan overtuigd dat de rol van het aardgas in die energievoorziening wel steeds minder zal worden, ook al is die momenteel nog steeds erg groot.

‘We verkopen als GasTerra in elk geval steeds minder Gronings gas, want de NAM, dat het Groningse aardgas wint, biedt steeds minder van dit gas aan. Daarom kopen we ook veel in bij producenten van kleine gasvelden, met name op de Noordzee, maar die gasvelden raken langzaam leeg. Toch verkopen we nog enorme hoeveelheden: vorig jaar meer dan zestig miljard kubieke meter. Als je de energie die daar mee wordt geproduceerd met windmolens zou willen opwekken heb je, afhankelijk van het vermogen meer dan 20.000 tot 30.000 windmolens nodig.’ Ook de ontwikkeling van zonne-energie is een nog relatief jonge activiteit.

Het zal daarom nog tientallen jaren duren voordat Nederland volledig onafhankelijk is van fossiele brandstoffen als olie en gas. ‘Wij zijn in Nederland gewend geraakt aan de onzichtbaarheid van gas. Het is daardoor moeilijk duidelijk te maken hoe belangrijk aardgas is voor de energievoorziening. Maar: zeker is wel dat we er veel minder afhankelijk van moeten worden, een streven dat wij als bedrijf vol overtuiging onderschrijven. Om die reden zeggen wij dan ook: wees verstandig en schrap de verplichting om nieuwe woningen op het aardgas aan te sluiten’, zegt Annie Krist.

‘We werken aan een klimaatneutrale toekomst. Ook daarin zullen we zo zorgvuldig en zuinig mogelijk moeten omgaan met aardgas. Omdat het zo flexibel inzetbaar is, kan het namelijk zeer nuttig zijn bij de overgang naar een duurzame samenleving. Wij zien het als een grote nieuwe uitdaging voor GasTerra om op die manier bij te dragen aan de komst van een duurzame samenleving in Nederland.’

Groen gas
In dat kader koopt GasTerra ook groen gas in. Het gaat dan om een hoeveelheid van zo’n zestig miljoen kubieke meter. In vergelijkging tot de verhandelde hoeveelheid aardgas is dat echter nog steeds een zeer geringe hoeveelheid.

‘We zijn daar dan ook druk mee bezig: we kopen groen gas in, we verkennen de nieuwe kansen op het gebied van groengasproductie en we steunen onderzoek naar andere hernieuwbare gasvormige energiedragers zoals waterstof. Bijvoorbeeld door het onderzoekcentrum EnTranCe in Groningen. Recentelijk heb ik daar de sleutel van het Heat House mogen overdragen aan de voorzitter van de Hanze Hogeschool, Henk Pijlman. Dit door ons gefinancierde project is een testomgeving voor nieuwe gastoestellen en warmtepompen. De kennis over gas die ontwikkeld wordt in Groningen kunnen we inzetten voor allerlei energietransitieprojecten, zoals het project Duurzaam Ameland, dat tot doel heeft dit Waddeneiland 20 jaar voor te laten lopen in de energietransitie. We werken voor deze en andere programma’s samen met de Energy Academy Europe.’

‘Gas op Maat’
‘Deze aanpak pas prima in onze missie. Waarde is ook maatschappelijke waarde. Daarbij gaat het onder meer om de vraag hoe je het aardgas dáar moet inzetten waar het de hoogste toegevoegde waarde heeft en duurzame alternatieven om wat voor reden dan ook nog niet aantrekkelijk zijn. Dus: zo zorgvuldig mogelijk omspringen met je gasvoorraad. Vanuit deze bedrijfsfilosofie hebben we als gassector de term ‘gas op maat’ ontwikkeld: het gas daar inzetten waar het uit maatschappelijk oogpunt het meest rendeert.’

Toch zal de hoeveelheid Groningen-gas en gas uit de kleine velden langzaam maar zeker afnemen. Het lagere aanbod heeft ook gevolgen krijgen voor de eigen organisatie. Het aantal medewerkers – nu nog honderdtachtig – vermindert daardoor.

Ze is in elk geval zeer ingenomen met haar nieuwe functie als CEO bij GasTerra. ‘Ik hoop mij er de komende jaren voor in te kunnen blijven zetten om er voor te zorgen dat GasTerra een belangrijke rol kan blijven, zowel om de energievoorziening in ons land veilig te stellen als duurzamer te maken.’

Enkele feiten en cijfers over GasTerra
GasTerra B.V. is een internationaal opererende handelsonderneming in aardgas en is gevestigd aan de Stationsweg 1 in Groningen. De onderneming is werkzaam op de Europese energiemarkt en heeft een belangrijk aandeel in de Nederlandse gasvoorziening. GasTerra biedt tevens diensten aan die gerelateerd zijn aan de gashandel. De onderneming heeft meer dan 50 jaar ervaring in de in- en verkoop van aardgas.
GasTerra merkte vorig jaar, 2016, dat er niet alleen sprake was van minder aanbod van aardgas, maar ook van lagere prijzen.
De hoeveelheid verkocht gas verminderde tot 63,9 miljard kubieke meter (2015: 70,3 miljard kubieke meter) en de gemiddelde prijs tot 15,3 cent per kubieke meter (2015: 20,8 cent per kubieke meter). De omzet kwam daardoor uit op 9,9 miljard euro (2015: 14,7 miljard euro). De opbrengstvermindering is vooral veroorzaakt door de daling van de gasprijs.