‘Onze mensen weten welke accenten ik belangrijk vind’

Kor IJszenga staat aan het hoofd van één van de oudste bedrijven van het Noorden. Koninklijke Van Gorcum drukkerij en grafisch bedrijf uit Assen bestaat al sinds 1800. Voor IJszenga de taak om de Assense uitgeverij en grafisch bedrijf door het digitale tijdperk te loodsen.

Wie zich naar Kor IJszenga’s kantoor op de eerste verdieping begeeft, loopt door een lange gang waarin de geschiedenis van Van Gorcum op grote ingelijste posters aan je voorbij trekt. Beginnend met een plakkaat uit 1816 waarin melding wordt gemaakt van de vestiging van de uit Sneek afkomstige drukker Claes van Gorcum in Assen. ‘Hij werd door de gouverneur van Drenthe aangesteld als provinciale drukker’, vertelt IJszenga. ‘Daar was toen een vacature voor. Maar Van Gorcum was niet alleen een drukker maar ook boekverkoper. Vroeger was het heel normaal dat je er meteen voor zorgde dat je product werd gedistribueerd. Nu heet je dan “uitgeverij”.’

Bijna twee eeuwen later is Van Gorcum een breed uitgeverij- en productiebedrijf dat boeken, tijdschriften en digitale producten uitgeeft maar zich ook bezig houdt met zakelijk drukwerk, brochures, websites en onderwijsboeken. ‘Maar we doen nog zoveel meer. We denken meteen mee met het bestelproces, de route van het drukwerk en de distributie. Besparen in het proces van de klant, dat doet Van Gorcum voor het MKB, marketing- en communicatiebureaus, overheden en zorginstellingen. We bieden een oplossing voor elk communicatievraagstuk. Het ontzorgen van de klanten vinden we erg belangrijk’, legt IJszenga uit.

Eigenaar en directeur
IJszenga heeft een lange geschiedenis bij het bedrijf. In 1983 kwam hij als Eindhovense student naar de Drentse hoofdstad om stage te lopen. Dat beviel van beide kanten zo goed, dat hij er in 1985 aan de slag kon. ‘Ik moest nog afstuderen maar ik had hier al een baan’, vertelt hij over die beginperiode. ‘Van studententijd naar een goede baan; het gebeurde allemaal binnen één weekend.’

In de bijna dertig jaar die volgden, wist IJszenga zich op te werken tot adjunct-directeur. Toen hij die functie een aantal jaar had vervuld, werd hij in 2007 door toenmalig eigenaar Louwe Dijkema gepolst of hij het bedrijf misschien over wilde nemen. ‘Ik had wel eens laten vallen dat als de mogelijkheid zich voordeed, ik misschien wel het bedrijf over wilde nemen. Toch viel ik wel even uit mijn stoel van verbazing toen hij me vroeg’, lacht IJszenga. Sinds begin 2009 is hij eigenaar en  volgde er een tijd van ‘ruiken en aftasten’, zoals IJszenga het noemt. ‘Ik heb twee jaar samen met Dijkema opgetrokken om vooral zijn netwerk te leren kennen, een aantal projecten af te ronden en me op mijn rol van algemeen directeur voor te bereiden.’

De laatste vijf jaar is IJszenga dus zowel eigenaar als directeur van het bedrijf. En dat bevalt prima, vertelt hij. ‘Het is hartstikke leuk werk. Wat voor soort manager ik ben? Ik geef mijn mensen veel vertrouwen. Als bijvoorbeeld een verkoper bij een klant vandaan komt, ben ik niet de eerste die aan de lijn hangt. Ik hou ervan om op afstand leiding te geven. Mijn mensen weten heel goed welke accenten ik belangrijk vind. En uiteraard volg ik de uitgebreide managementrapportages.’

In de hectiek van de snel veranderende markt, vindt IJszenga het extra belangrijk om een helikopterview te hebben. ‘Ik ben iemand die geen overhaaste beslissingen neemt en goed nadenkt. Niet dat je in deze markt lang kunt wachten. Je moet wel op bepaalde belangrijke ontwikkelingen snel inspringen. En natuurlijk maak ik alle beslissingen niet alleen. Er zijn ook nog de drie adjunct-directeuren. Hoewel het eindoordeel aan mij is, vind ik het wel belangrijk dat iedereen zijn argumenten kan inbrengen.’

Eeuwenoude band met Assen
Hoewel de Van Gorcums al een eeuw geen onderdeel meer uitmaken van de bedrijf, vertoont de Assense onderneming nog altijd trekjes van een familiebedrijf. ‘We presenteren ons niet meer als familiebedrijf, maar de band tussen de werknemers is nog altijd hecht. Ik wil ook graag een manager zijn die werkt als een verbindende factor tussen de verschillende bedrijfsonderdelen. Een tijdje geleden hebben we een ingrijpende reorganisatie gehad. Dan vind ik het belangrijk om daarna beschikbaar te zijn voor mijn mensen. Als directeur ben je ook het boegbeeld en het gezicht van de organisatie. Ik ben iemand die graag de schakel is tussen opdrachtgever en de mensen binnen mijn bedrijf die verstand van zaken hebben.’

Ook de eeuwenoude band die Van Gorcum met Assen heeft, wordt nog altijd goed onderhouden. Niet alleen wonen veel medewerkers in en rond de stad, ook zit IJszenga zelf in een lokale denktank van de gemeente en is hij bestuurlijk betrokken bij verschillend organisaties. De verbondenheid met de stad wordt vooral uitgedrukt in het sponsorbeleid. Vooral cultuur- en natuurorganisaties worden ondersteund. ‘We hebben bewust voor die twee thema’s gekozen omdat we de leefbaarheid van de omgeving belangrijk vinden. Daarom hebben we er ook voor gekozen om niets met sport te doen maar wel om bijvoorbeeld het Drents Museum, theater De Nieuwe Kolk en Stichting het Drentse Landschap te steunen.’

Nieuwe ontwikkelingen
Van Gorcum weet zich al ruim tweehonderd jaar goed staande te houden in de uitgevers- en drukkersmarkt. Vooral de grafische markt is behoorlijk in beweging, zegt IJszenga. ‘Er zijn veel andere aanbieders actief. Dat geeft druk op de prijzen. Daarom is het belangrijk om toegevoegde waarde te kunnen bieden.’

Ook in de uitgeverijwereld is er een golf aan nieuwe ontwikkelingen. Vooral de ontwikkeling van de digitale mogelijkheden heeft een enorme vlucht genomen. ‘Denk aan de leermiddelen van studenten. Die kopen niet snel meer een heel boek waar ze maar een hoofdstuk uit nodig hebben. Wij zijn bezig met een model om de inhoud voor een beperkte periode te verhuren tegen lage kosten.’

Om nieuwe initiatieven te onderzoeken, is de nodige kennis en durf vereist, zegt IJszenga. ‘We kunnen heus niet alles alleen. Daar zijn we met ruim zestig medewerkers te klein voor. Bovendien hebben we geen grote zak met geld. Daarom zoeken we strategische samenwerkingspartners om goede ideeën te ontwikkelen. Boeken maken kunnen we als geen ander. Het gaat erom of je in de juiste initiatieven investeert en dat je de markt goed begrijpt. Daar ligt voor ons in de toekomst de uitdaging.’

Tekst: Tom Tieman
Fotografie: Jan Buwalda